آلیاژهای روی از قرن‌ها پیش استفاده می‌شده‌است. کالاهای برنجی که به ۱۰۰۰–۱۴۰۰ سال پیش بازمی‌گردند

در فلسطین پیدا شده‌اند و اشیاء رویی با ۸۷٪ روی در ترانسیلوانیا ما قبل تاریخ یافت شده‌اند.

به خاطر نقطه جوش پایین و واکنش شیمیایی این فلز خصوصیات آن در زمان باستان مشخص نشده بود.

روی یا زینک عنصری است شیمیایی با علامت اختصاری Zn که دارای عدد اتمی ۳۰ است.

روی فلزی است به رنگ سفید متمایل به آبی که بر اثر رطوبت هوا تیره رنگ می‌شود

و در حین احتراق رنگ سبز براقی تولید می‌کند.

این آلیاژ بعد از آهن، آلومینیوم و مس چهارمین فلز مورد استفاده در دنیا می‌باشد.

از موارد استفاده می‌توان آلیاژهای مختلف از جمله برنج و فولاد گالوانیزه را نام برد.

روی یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که نماد آن Zn و عدد اتمی آن ۳۰ می‌باشد.

روش تولید

برای تولید ابتدا خاک معدنی روی خرد و آسیاب می شود و در صورت داشتن سرب به همراه خود،

به واحد فلوتاسیون منتقل می شود تا سرب جدا شود.

خاک های سولفوره نیز پس از انتقال به کوره به حالت اکسیده تبدیل شده و قابل استفاده می شوند.

پس از آماده سازی خاک, کنسانتره ی به دست آمده در مخازن استیل, توسط سولفوریک اسید و آب مورد عمل لیچینگ قرار می گیرند,

سولفات آهن و سولفات آلومینیوم جهت رسوب دهی با هالوژن هایی نظیر کلر و فلوئور برای جلوگیری

از چسبندگی در کاتد ها استفاده می شوند.

روی موجود در خاک با عمل لیپینگ حل شده و سولفات روی به دست می آید.

نیکل،کبالت, کادمیوم, آهن و برخی عناصر دیگر موجود در خاک نیز به همراه آن حل می شوند,

از این رو باید قبل از الکترولیز یون های مزاحم حذف شوند. برای حذف آهن و کبالت از محلول,

پرمنگنات پتاسیم به همراه آمونیوم پرسولفات اضافه می شود

تا آهن دو ظرفیتی به آهن سه ظرفیتی تبدیل شود. با افزودن دوغاب آهک هیدراته به محلول و بالا بردن pH,

آهن و کبالت اکسید شده و رسوب می دهند و از محلول جدا می شوند.

خصوصیات فلز روی

روی ، فلزی است که در Vielle Montagne و Zinkgruvan استخراج می‌شود و برای آبکاری فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مانند فلزات دیگر به‌آرامی واکنش نشان می‌دهد.

با اکسیژن و دیگر غیر فلزات ترکیب شده ، با اسید رقیق واکنش نشان داده ، گاز هیدروژن آزاد می‌کند.

چهارمین فلز متداول و مورد استفاده بوده ، بعد از آهن ، آلومینیوم و مس ، بیشترین فلز تولیدی می‌باشد.

حالت اکسیداسیون متداول این عنصر +۲ است.

ویژگی های فلز روی

• شکل پذیری
• الکتروشیمیایی
• درجه ذوب پایین
• مقاومت در برابر خوردگی
• سیالیت
• استحکام
• ویژگی های آلیاژی

موارد استفاده فلز روی

از جمله موارد مهم استفاده این فلز در صنایع مختلف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

در کارهای عمرانی و ساختمانی نیز مورد مصرف قرار می‌گیرد. اگر چه روی دارای مقاومت بالایی است،

بدلیل مقاومت خزشی بسیار پایین آن برای مدتها بعنوان مواد ساختمانی استفاده نمی شد.

آلیاژهای با روی کم با اساس Zn-Ti-Cu که دارای چکش خواری بسیار خوب و مقاومت خزشی بالاست،

از ۴۰ سال قبل توسعه یافته است.

این مواد را می توان جهت تولید صفحات یا ورقهای روی، نورد داد. از این صفحات می‌توان در تولید وسایل زهکشی سقف

و یا در پوشش ساختمانها استفاده نمود.

در دمای بالاتر از دمای اتاق تبلور مجدد می یابد و مقاومت خزشی پایین دارد.

بنابراین، این عنصر تنها بعنوان ماده سازنده هنگام آلیاژ کاری مناسب است. عناصر آلیاژی،

بیشتر Al، Cu، Mg منجر به کوچک شدن دانه ها، تشکیل بلورهای مختلط یا سخت شدگی رسوب شده

و بدین طریق خواص مکانیکی فلز، توسعه می یابد.

روی در تهیه آلیاژهای برنج، نقره، نیکل استفاده می‌شود. روی در قالب‌های ریخته‌گری و صنعت اتومبیل‌سازی نیز به کار می‌رود.

این فلز در گالوانیزه کردن فرآورده‌های فولادی بکار می‌رود و باعث جلوگیری از خوردگی فولاد می‌شود.

بخش بزرگ این فرآورده‌ها در گالوانیزه کردن فولاد، ورق‌های پوشش بام‌ها، مخازن ذخیره، حصار کاربرد دارد.

ورق‌های گالوانیزه به صورت کانال‌های هوا در سیستم‌های تهویه مطبوع و هواکش‌ها و سیستم‌های حرارتی نیز کاربرد دارند.

روی ریخته‌گری شده تحت فشار (Zinc die-cast) یکی از کاربردهای اصلی بوده که توسط آلیاژهای نوع ZnAl۴Cu

و سایر ترکیبات وابسته انجام می شود